Ta bitka se smatra jednom od prvih pobjeda križara nad muslimanima Endelusa
Priredio: Abdusamed Nasuf Bušatlić
Nakon poraza muslimana u Bici kod Poatjea na jugu Francuske i njihovog povlačenja na sjever Španije, kršćanin po imenu Pelayo, odlučio je da uspostavi samostalnu gotsku kraljevinu Asturiju na sjeveroistoku Španije, želeći se na taj način zaštititi od stalnih muslimanskih napada. Muslimani Endelusa osjetili su veliku opasnost od formiranja takve državice ili kraljevine unutar islamskog Endelusa, pa su odlučili, prije nego nastave osvajanja izvan Endelusa, da prvo konsoliduju svoje redove i učvrste vlast, odnosno da uklonu sve krstaške enklave na sjeveru islamskog Endelusa.
Tako je i bilo. Muslimanska vojska, koja je brojala oko 1.400 mudžahida, na čelu sa komandantom Ibn Alkamom el-Lahmijem, krenula je u osvajanje novog krstaškog utvrđenja. Kada je muslimanska vojska stigla do Asturije, križari su iskoristili planine kako bi otjerali muslimane. Naime, u mjesecu rebiul-ahiru, 104. h.g., tj. u septembru 722. godine, došlo je do bitke između muslimana i krstaša u kojoj su muslimani ostvarili početnu prednost tako da je Pelayo bio prisiljen da se sa svojih 300 vojnika povuče u brda Asturije, odnosno u selo koje se zvalo Covadonga. Uzalud je muslimanski komandant Ibn Alkami slao svoje izaslanike da traže od Pelaya da se preda, Pelayo je sve te zahtjeve glatko odbio.
Tada je Ibn Alkami načinio kobnu stratešku grešku, naredivši muslimanskim vojnicima da se popnu na brda i da se bore protiv Pelaya i njegovih vojnika koji su se skrivali po pećinama na brdima Covadonge. Pelayo i njegova vojska izdržali su sve muslimanske napade i nanijeli su muslimanima ogromne gubitke u ljudstvu, iako su i sami bili desetkovani, te ih prisilili da se povuku sa tih brda. No, nije pogibija velikog broja muslimana bila glavni razlog povlačenja, već to što je u tim brdima bilo ostalo svega tridesetak krstaških vojnika. Ostala je upamćena rečenica muslimanskih vojnika: ”Trideset nevjernika – šta nas to loše može snaći od njih?!”
A snašlo ih je. Muslimani tada nisu računali da će ta mala grupa krstaša formirati kraljevinu koja će, zajedno sa ostalim krstaškim državicama na sjeveru Endelusa, biti uzrok konačnog pada islamske države Endelus.
Ta bitka se smatra jednom od prvih pobjeda križara nad muslimanima Endelusa i evropski historičari tu bitku vide kao nukleus kasnijeg krstaškog rata protiv muslimana Endelusa i rušenja islamske države Endelus.